Minder druk op psycho-educatie, meer ruimte voor het gesprek

Emmy Janssen-Cox werkt sinds juni 2024 als POH‑GGZ via Praktijksteun​​, opent in een nieuw tabblad. Met een achtergrond in de psychologie en ervaring in de hersenletselzorg, combineert ze persoonlijke gesprekken met doelgerichte inzet van e-health. In dit interview deelt ze hoe ze e-health inzet, waar ze als beginnende POH-GGZ soms nog tegenaan loopt en waarom patiënten persoonlijk contact blijven waarderen, maar e-health hen wel versneld in beweging zet.

E-health als verlengstuk van het gesprek

Emmy maakt veel gebruik van e-health in haar werk, vooral als het gaat om het ondersteunen en verdiepen van gesprekken. “Wat ik prettig vind aan het werken met Evie is dat je mensen iets concreets kunt meegeven. Ik hoef niet alles in één gesprek over te brengen. Die psycho-educatie (hoe werkt angst, wat is een gedachtenvalkuil, waarom ben je zo gespannen) dat zit gewoon goed in elkaar in de modules. Dat geeft ruimte om het gesprek te gebruiken voor verdieping, reflectie en het toepassen van inzichten.”

Een ander voordeel: mensen kunnen op hun eigen moment en tempo aan de slag. “Ze hoeven niet te wachten tot de volgende afspraak om iets nieuws te leren. Ze kunnen thuis alvast lezen, oefenen, reflecteren. En alles staat overzichtelijk bij elkaar, dus ze hoeven niet te gaan googelen naar informatie. Dat geeft structuur en duidelijkheid.”

Een succeservaring met e-health die bleef hangen

Een mooi voorbeeld waarbij e-health echt een verschil maakte, was bij een patiënt met sociale angst. “Hij was bang om angst te krijgen. Dus niet alleen de situatie zelf vond hij spannend, maar ook de angst om die angst te voelen, blokkeerde hem. De module Minder sociale angst​​, opent in een nieuw tabblad hielp hem inzicht te krijgen in zijn triggers, gedachten en vermijdingsgedrag. Hij ging er heel serieus mee aan de slag en plande zelf wanneer hij welk experiment zou doen. En hij merkte dat het werkte. Hij werd er zelfverzekerder van, en ik zag dat hij er echt trots op was.”

Ziektevrees: van paniek naar perspectief

Een andere module die Emmy al vaker heeft ingezet is Ziektevrees​​, opent in een nieuw tabblad. “Ik heb de afgelopen maanden meerdere jonge mannen gezien die hiermee worstelen. Ze voelen iets in hun lichaam en denken meteen: het zal wel iets ernstigs zijn. Kanker. Of een zeldzame ziekte. Dat roept veel paniek op.” Wat de module volgens haar goed doet, is helder uitleggen hoe zo’n vicieuze cirkel van gedachten werkt. “Mensen herkennen zichzelf meteen. Ze leren niet-helpende gedachten uitdagen: wat is de kans dat dit ernstig is? Wat zijn logische verklaringen? En ook: hoe kan ik anders handelen in plaats van bijvoorbeeld eindeloos googelen?” Ze gebruikt de module soms ook om eerder geleerde inzichten opnieuw onder de aandacht te brengen. “Eén patiënt had vijf jaar geleden al eens therapie gehad. Nu kwamen oude angsten terug. De module hielp hem om datgene wat hij geleerd had, weer terug te halen. Hij kon het zelf doorlopen, op zijn tempo, en dat gaf hem rust.”

Ook voor psycho-educatie, ontspanning en zelfinzicht

Naast modules over angst en piekeren, zet Emmy ook Oefenen met ontspannen regelmatig in. “Mensen kunnen kennismaken met verschillende technieken, en dan ontdekken wat bij hen past. Daarna kunnen we daar samen weer verder op bouwen.”

Een nieuwe, kortere module die ze recent ontdekte is Anders kijken naar je oordeel​​, opent in een nieuw tabblad. “Die gebruik ik als iemand heel vastzit in negatieve gedachten over zichzelf, zoals: ik moet alles goed doen. De module helpt om dat oordeel van meerdere kanten te bekijken. Ik gebruik het soms ook samen met de patiënt tijdens het consult – dan lopen we de stappen door.”

Zoekend en lerend: modules pas inzetten als het bekend voelt

Als relatief nieuwe POH-GGZ merkt Emmy dat ze nog steeds aan het ontdekken is wat er allemaal beschikbaar is. “Ik kies nu vaak modules die ik goed ken en waarvan ik weet wat erin staat. Dan weet ik zeker dat het past bij de patiënt.” Tegelijk beseft ze dat dat ook beperkend kan zijn. “Soms denk ik: ik moet eerst alles zelf begrijpen voor ik het kan inzetten. Maar eigenlijk mag ik dat wat loslaten. Het hoeft geen dichtgetimmerd traject te zijn. Je mag ook samen met de patiënt ontdekken wat werkt.”

Ze gaf zichzelf onlangs bewust een duwtje in de rug. “Ik heb bijvoorbeeld laatst een e-healthscholing gevolgd waarbij we het over ACT hadden. Ik gaf aan dat ik die de ACT module nog niet zo goed durfde in te zetten, omdat ik er weinig ervaring mee had. Na de scholing durfde ik de stap te wagen en ben samen met een patiënt aan de slag gegaan met de module.”

Vragenlijsten als startpunt van het traject

Wat Emmy echt als meerwaarde ervaart, zijn de digitale vragenlijsten binnen Evie. “De 4DKL en de Minddistrict triage gebruik ik regelmatig. Die helpen om snel een goed beeld te krijgen van wat er speelt: angst, depressie, stress, verslavingsrisico’s… En ze nemen mij veel werk uit handen. In plaats van zelf alles doorrekenen, krijg ik de score direct digitaal. Dat scheelt tijd en geeft meteen richting.”

Patiënten waarderen de combinatie

Over de balans tussen digitaal en persoonlijk is Emmy helder: “Patiënten vinden persoonlijk contact nog steeds belangrijk. Zeker bij lastige onderwerpen. Eén patiënt zei laatst: ‘Bij e-health krijg ik geen verdiepende vragen terug.’ Dat vond ik mooi gezegd. Het gesprek maakt dat iemand zich echt gehoord voelt.”

Toch merkt ze dat de combinatie krachtig is. “Als iemand gemotiveerd is, dan biedt e-health echt een extra laag. Je kunt dingen thuis laten bezinken, opdrachten oefenen, en dan weer terugkomen voor reflectie. Voor mij als POH-GGZ is e-health niet meer weg te denken. Het is geen vervanging, maar een waardevolle aanvulling - voor de patiënt én voor mij.”